Ngày 17/07/1980 là ngày thành lập Trung tâm Nghiên cứu Dầu và Cây có dầu, nay là Viện Nghiên cứu Dầu và Cây có dầu (Research Institute for Oil and Oil Plants - IOOP). Lúc đó Trung tâm là một đơn vị nghiên cứu khoa học chỉ gồm 02 bộ môn: Nông sinh học và Hóa chế biến – Phân tích, trực thuộc Viện Khoa học Việt Nam.
Tháng 09.1981 Trung tâm được chuyển về Bộ Công nghiệp Thực phẩm, do Liên hiệp các Xí nghiệp Dầu thực vật Việt Nam quản lý. Với quy mô phát triển ngày càng mở rộng, tháng 02.1987 Bộ Công nghiệp Thực phẩm chuyển Trung tâm thành một Viện nghiên cứu chuyên đề với tên gọi “ Viện nghiên cứu Dầu và cây có dầu”.
Tới tháng 07.1989, theo quyết định của Bộ chủ quản lúc đó là Bộ Nông nghiệp & Công nghiệp Thực phẩm Viện có tên mới là “Viện nghiên cứu Dầu thực vật Tinh dầu Hương liệu Mỹ phẩm” với nhiệm vụ nghiên cứu phát triển nguyên liệu Dầu thực vật (DTV), nghiên cứu thử nghiệm công nghệ chế biến dầu và sản phẩm từ dầu, thông tin đào tạo phục vụ sản xuất chế biến của một ngành kinh tế kỹ thuật quan trọng của đất nước là ngành Dầu thực vật.