Trường Đại học Công đoàn là trường một Đại học công lập lâu đời trong hệ thống các trường Đại học Việt Nam. Trường là đơn vị trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Tên tiếng Anh của trường là Vietnam Trade Union University. Trường được thành lập ngày 15 tháng 5 năm 1946 với tên gọi ban đầu là Trường Công đoàn Việt Nam.

Ngày 15 tháng 5 năm 1946, lớp đào tạo cán bộ công vận đầu tiên được khai giảng tại đình Khuyến Lương, xã Trần Phú, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội (nay là phường Trần Phú, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội). Sự kiện này đã mở đầu cho lịch sử 75 năm xây dựng và phát triển của Trường Đại học Công đoàn.

75 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các thế hệ cán bộ, viên chức, người lao động và người học của Trường đã đoàn kết, phấn đấu xây dựng Trường trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu lý luận của tổ chức Công đoàn Việt Nam và là thành viên của hệ thống giáo dục đào tạo quốc gia, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Dấu mốc quan trọng, có ý nghĩa chính trị đặc biệt, khẳng định vị thế, thương hiệu của cơ sở đào tạo cán bộ phục vụ cách mạng, phục vụ phong trào công nhân, tổ chức Công đoàn Việt Nam, sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh 5 lần về thăm Trường, đó là ngày 19/5/1992, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) ban hành Quyết định số: 174-CT, về việc đổi tên Trường Cao cấp Công đoàn thành Trường Đại học Công đoàn. 

Trường Đại học Công đoàn là trường đại học đa ngành, đa lĩnh vực trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và chịu sự quản lý về chuyên môn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trường vừa thực hiện chức năng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho tổ chức Công đoàn, vừa góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội, từng bước khẳng định vị trí và uy tín trong xã hội.

Trường Đại học Công đoàn có sứ mệnh: Đào tạo đội ngũ cán bộ cho tổ chức Công đoàn và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho phát triển kinh tế - xã hội; nghiên cứu khoa học về công nhân, công đoàn, quan hệ lao động, an toàn, vệ sinh lao động; tham gia xây dựng các chính sách về người lao động.

Triết lý giáo dục của Trường Đại học Công đoàn: “Học để biết, học để làm việc, học để chung sống, học để khẳng định mình, học để hội nhập, học để kiến tạo tương lai”.

Mục tiêu giáo dục của Trường Đại học Công đoàn: “Năng động, sáng tạo, trung thực, tinh thần trách nhiệm, khả năng sống và làm việc trong môi trường cạnh tranh đa văn hóa”.

Tầm nhìn đến năm 2030 của Trường Đại học Công đoàn: Trở thành trung tâm đào tạo và nghiên cứu khoa học có uy tín trong khu vực về công nhân, công đoàn, quan hệ lao động, an toàn, vệ sinh lao động.