Tiền thân của Viện Hóa học Công nghiệp là Phòng thí nghiệm của Bộ công thương từ 1955, hình thành từ phòng thí nghiệm của Sở mỏ Đông Dương cũ. Năm 1956 khi Bộ Công Thương tách thành Bộ Công nghiệp và Bộ Thương nghiệp, thì phòng thí nghiệm này trở thành Viện nghiên cứu công nghiệp thuộc Bộ Công nghiệp. Năm 1957 Viện được đổi tên thành Viện Hóa Học. Năm 1964 Viện hợp nhất với Phòng Hóa học thuộc Ủy ban Khoa học Nhà nước thành Viện nghiên cứu Hóa học thuộc Bộ công nghiệp nặng. Năm 1969 Viện đổi tên thành Viện Hóa Học Công nghiệp.
Đến năm 1990 Bộ Công nghiệp nặng ra quyết định thành lập Viện hóa học Công nghiệp: Quyết định thành lập số 232/QĐ- CNNg-TCNS ngày 10 tháng 7 năm 1990.
Năm 2007 đổi tên thành Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam và là tổ chức khoa học công nghệ thực hiện cơ chế tự chủ tự chịu trách nhiệm theo mô hình Viện qui định tại Nghị định số 115/2005/NĐ-CP của Chính phủ theo quyết định số 0366/QĐ-BCT ngày 28/8/2007.
Nhằm nâng cao năng lực thiết bị, ngoài việc luôn đổi mới, cải tiến và trang bị những trang thiết bị mới, Trung tâm còn phối hợp khai thác các thiết bị phân tích với Phòng thí nghiệm trọng điểm Quốc gia về Lọc Hóa dầu- cũng là một đơn vị trực thuộc Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam- nhằm khai thác một cách có hiệu quả nhất các thiết bị hiện có của Viện.
Song song với việc nâng cấp trang thiết bị nghiên cứu, Trung tâm luôn trú trọng việc nâng cao trình độ của các cán bộ nghiên cứu để khai thác, sử dụng hiệu quả các thiết bị và phát triển mọi mặt hoạt động của trung tâm. Trung tâm luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các cán bộ của mình tham gia các chương trình đào tạo, các hội thảo… trong nước cũng như nước ngoài nhằm tiếp cận với những thành tựu khoa học và công nghệ mới của thế giới.
Các lĩnh vực hoạt động chuyên môn
1. Khoa học và Quản lý Môi trường
– Chủ trì tổ chức điều tra, đánh giá và xây dựng quy hoạch tổng thể quản lý chất thải công nghiệp.
– Tham gia Dự án Quản lý Chất thải nguy hại của Việt Nam do ADB tài trợ
– Tham gia hỗ trợ và tư vấn trong quy chế quản lý chất thải nguy hại của Hà nội và các Công nghệ đốt chất thải tại Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn Hà Nội.
– Chủ trì xây dựng cơ sở dự liệu về hóa chất của Việt Nam.
– Chủ trì dự án dịch tự động phiếu thông tin an toàn hóa chất và tham gia với Cục Môi trường – Bộ KHCNMT (cũ) xây dựng trang web về an toàn hóa chất.
– Chủ trì xây dựng hướng dẫn Đánh giá rủi ro trong công nghiệp hóa chất.
– Tham gia xây dựng quy hoạch Quản lý chất thải công nghiệp Việt Trì và Thiết kế quy hoạch Khu quản lý Chất thải công nghiệp tại Trạm thản, Việt Trì.
– Tham gia Dự án JICA về xây dựng tổng thể quản lý nước thải công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp hóa chất.
– Nghiên cứu Phương án sử dụng lại Bùn vôi từ quá trình sản xuất bột giấy và giấy.
– Nghiên cứu quy trình đóng rắn bã thải sơn (chất thải nguy hại) để đem đi chôn lấp
– Nghiên cứu công nghệ thu hồi kim loại từ bùn và rác thải điện tử.
– Nghiên cứu và triển khai các đề tài khoa học liên quan đến lĩnh vực hóa phân tích lĩnh vực môi trường của Bộ Công nghiệp, của Tổng công ty Hóa chất Việt Nam.
– Thực hiện dự án về môi trường, nước thải khu công nghiệp của Bộ Công nghiệp.
– Phối hợp với Trung tâm tiêu chuẩn để xây dựng các tiêu chuẩn Việt Nam về phân tích nước, không khí...
– Hợp tác với các trường Đại học về hướng dẫn thực tập tốt nghiệp cho các sinh viên khoa Hóa và công nghệ môi trường.
– Nghiên cứu sản suất các bộ xét nghiệm nhanh hiện trường đối với một số chỉ tiêu trong nước như Asen (As), Mangan (Mn), Sắt (Fe), Nitrit (NO2-), Amoni (NH4+), độ cứng, pH. . . .
– Nghiên cứu, xây dựng chiến lược, chính sách, quy hoạch phát triển ngành hóa phân tích và môi trường.
– Tư vấn, xây dựng và thẩm định đề cương, dự án, phương án kỹ thuật trong lĩnh vực hóa chất và môi trường.
– Triển khai nghiên cứu và áp dụng công nghệ xử lý nước thải đô thị, dịch vụ và công nghiệp bằng Phương pháp tuần hoàn tự nhiên dựa trên kết quả hợp tác và chuyển giao Công nghệ từ Trung tâm Quốc tế Chuyển giao công nghệ môi trường Nhật Bản (ICETT) và Công ty Toyo Denka Nhật Bản.
– Triển khai nghiên cứu cải thiện hiệu quả hệ thống xử lý nước thải tại Xưởng sản xuất Photpho vàng của Công ty Apatit Việt Nam tại Lào Cai.
– Triển khai 2 dự án sản xuất sạch hơn nhằm cải thiện tình trạng ô nhiễm và nâng cao hiệu quả sản xuất tại nhà máy hóa chất Tân Bình và Công ty Hóa chất Đức Giang – Hà nội.
– Tham gia cùng Sở Giao thông công chính Hà nội và URENCO Hà Nội xây dựng quy hoạch quản lý chất thải bệnh viện tại Hà Nội và chuẩn bị triển khai một số công trình thí điểm.
– Tham gia dự án VCEP về quản lý chất thải nguy hại và phối hợp với trung tâm tư vấn Công nghệ Môi trường, Liên hiệp Hội KHKT Việt Nam xây dựng hướng dẫn kỹ thuật chôn lấp chất thải nguy hại và đốt chất thải nguy hại trong lò xi măng
– Phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức các khóa đào tạo về kiểm soát ô nhiễm, sản xuất sạch hơn, công nghệ thân thiện môi trường và ISO 14000
– Tham gia đào tạo về sản xuất sạch hơn, an toàn sức khỏe và Quản lý chất thải nguy hại.
– Tham gia đào tạo về độc học môi trường trong khuôn khổ các dự án quốc tế tại Việt Nam.
2. Dịch vụ khoa học
– Phân tích, giám định các loại tài nguyên, khoáng sản, hóa chất, nguyên liệu, thành phẩm. Phân tích chất lượng môi trường không khí, nước, đất, chất thải rắn …
– Lập báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) và bản đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường, cam kết bảo vệ môi trường, đề án bảo vệ môi trường, Sổ đăng ký chất thải nguy hại, báo cáo khai thác nước, báo cáo xả nước thải vào nguồn nước
– Quan trắc, giám sát môi trường đường giao thông, và các loại hình cơ sở sản xuất, dịch vụ.
– Nghiên cứu, tư vấn công nghệ, thiết kế và triển khai hệ thống xử lý môi trường cho nhiều ngành, nghề khác nhau như: Cơ khí, mạ, dệt nhuộm, chế biến thực phẩm, sơn.
– Đào tạo, bồi dưỡng và tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn trong lĩnh vực phân tích, hóa chất và môi trường.
– Biên soạn tài liệu, xây dựng tiêu chuẩn trong lĩnh vực phân tích, hóa chất và môi trường
– Cung cấp kit thử phục vụ phân tích nhanh các chỉ tiêu môi trường. Đã cung cấp nhiều bộ xét nghiệm nhanh các chỉ tiêu As, Fe, Mn cho Unicef và nhiều tỉnh thành trong cả nước từ năm 1993.
