Nhiệm vụ và quyền hạn      

1. Xây dựng trình Bộ:

a) Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án của ngành và của Viện về điều tra, quy hoạch rừng, đất lâm nghiệp, đa dạng sinh học, bảo tồn thiên nhiên và bảo vệ môi trường rừng; tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt theo quy định;

b) Các tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia; định mức kinh tế, kỹ thuật; quy trình, quy phạm, hướng dẫn kỹ thuật thuộc nhiệm vụ được giao và theo quy định của pháp luật.

2. Về điều tra cơ bản:

a) Điều tra hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp; thống kê rừng, kiểm kê rừng và theo dõi diễn biến tài nguyên rừng;

b) Điều tra phân vùng, đánh giá các nguồn tài nguyên động vật rừng, thực vật rừng;

c) Điều tra và theo dõi đa dạng sinh học, lập địa, các bon, môi trường rừng và biến đổi khí hậu;

d) Điều tra về tình hình kinh tế-xã hội, môi trường liên quan đến quản lý, bảo vệ, phát triển, sử dụng tài nguyên rừng.

3. Về quy hoạch lâm nghiệp:

a) Quy hoạch tổng thể phát triển lâm nghiệp cấp quốc gia, vùng và địa phương;

b) Quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng; quy hoạch hệ thống các khu rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng sản xuất; quy hoạch chế biến lâm sản;

c) Quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp;

d) Quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội nông thôn miền núi;

đ) Quy hoạch bố trí sắp xếp ổn định dân cư miền núi; xây dựng nông thôn mới miền núi;

e) Quy hoạch hệ thống trang trại lâm nghiệp.

4. Về thiết kế lâm nghiệp:

a) Khảo sát, thiết kế giao đất, giao rừng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất và rừng;

b) Thiết kế trồng, phục hồi, tu bổ và khai thác rừng; xây dựng phương án điều chế rừng, quản lý rừng bền vững;

c) Thiết kế và xây dựng các mô hình nông lâm ngư kết hợp;

d) Thiết kế hạ tầng lâm nghiệp và hạ tầng kinh tế-xã hội khu vực nông thôn.

5. Xây dựng, cập nhật, duy trì, quản lý cơ sở dữ liệu về tài nguyên rừng toàn quốc; tổng hợp tài liệu, số liệu về quy hoạch rừng và đất lâm nghiệp, kết quả kiểm kê tài nguyên rừng cả nước phục vụ công tác quy hoạch, quản lý nhà nước về lâm nghiệp và công bố định kỳ theo quy định.

6. Về nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ

a) Nghiên cứu, xây dựng nội dung, phương pháp quy hoạch, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng; thống kê rừng, kiểm kê rừng và theo dõi diễn biến tài nguyên và môi trường rừng;

b) Nghiên cứu, ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin, hệ thống thông tin địa lý (GIS), viễn thám, bản đồ số và các công nghệ tiên tiến khác trong điều tra, quy hoạch rừng, giám sát, theo dõi biến động tài nguyên và môi trường rừng trong xây dựng các chương trình, dự án đầu tư, quy hoạch, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng;

c) Nghiên cứu cơ sở khoa học, thực tiễn về bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng, đa dạng sinh học, môi trường rừng và biến đổi khí hậu;

d) Tham gia nghiên cứu đánh giá tác động và đề xuất cơ chế, chính sách phát triển ngành lâm nghiệp và kinh tế xã hội vùng, địa phương.

7. Đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ về điều tra, quy hoạch rừng theo quy định của pháp luật và phân công của Bộ trưởng.

8. Hợp tác với các tổ chức trong nước và quốc tế về điều tra, quy hoạch rừng, môi trường rừng, biến đổi khí hậu và phát triển lâm nghiệp; nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ thuộc nhiệm vụ được giao và theo quy định của pháp luật.

9. Chủ trì thực hiện các chương trình , dự án đầu tư vào Viện; các đề tài nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ liên quan đến điều tra, quy hoạch rừng theo phân công của Bộ trưởng và quy định của pháp luật.

10. Quyết định mời chuyên gia và các nhà khoa học nước ngoài vào Việt Nam và cử công chức, viên chức ra nước ngoài công tác theo quy định của pháp luật và phân cấp quản lý của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

11. Quản lý, xây dựng và phát triển Bảo tàng Tài nguyên rừng Việt Nam.

12. Về tư vấn, dịch vụ và chuyển giao công nghệ:

a) Tư vấn thẩm định cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, đề án, quy trình, quy phạm kỹ thuật về lâm nghiệp theo quy định;

b) Lập dự án xây dựng các khu rừng đặc dụng, phòng hộ, sản xuất; dự án phát triển lâm nghiệp; quy hoạch đa dạng sinh học, định giá rừng; lập hồ sơ chi trả dịch vụ môi trường rừng;

c) Xây dựng, chuyển giao các mô hình tổ chức sản xuất và phát triển nông lâm kết hợp; chuyển giao công nghệ viễn thám, bản đồ và công nghệ thông tin về lĩnh vực lâm nghiệp;

d) Đo đạc, xây dựng bản đồ địa hình, bản đồ địa chính, bản đồ giải thửa; in ấn tài liệu và bản đồ các loại theo quy định của pháp luật;

đ) Đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường đối với các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; chương trình, dự án điều tra, quy hoạch rừng và dự án đầu tư phát triển lâm nghiệp theo quy định của pháp luật;

e) Tư vấn triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia theo quy định;

g) Tư vấn thiết kế trồng rừng, khoanh nuôi, giao đất giao rừng, kiểm kê rừng.

13. Thông tin khoa học, công nghệ và môi trường; phát hành tạp chí, bản tin điện tử chuyên ngành theo quy định của pháp luật.

14. Xây dựng trình Bộ đề án vị trí việc làm; quản lý tổ chức bộ máy, biên chế công chức theo ngạch, số lượng viên chức theo chức danh nghề nghiệp và người lao động theo phân cấp quản lý của Bộ và quy định của pháp luật.

15. Quản lý tài chính, tài sản và các nguồn lực khác; tổ chức các hoạt động thu và thực hiện ngân sách được phân bổ theo quy định của pháp luật.

16. Thực hiện các nhiệm vụ khác do Bộ trưởng giao.